Rüya ve Arketip: Jung’un Schrenk’e Mektubunda Sembolizmin Derinlikleri

C. G. Jung’un Mektupları: Cilt 2, 1951-1961

0. Schrenk’e

Sevgili Profesör Schrenk,

8 Aralık 1952

İlginç mektubunuzu büyük bir zevkle okudum.Doğal olarak, “tepkiniz” benim üzerinde özel bir etki bıraktı.Rüyanın derin anlamıyla uyumlu olarak bana bu konuda yazmanız, oldukça yerindeydi.“Öğretmen”, size “kızının” sırrını gösteriyor.Belki de rüya yorumunuzda, sonuçları itibariyle ciddi teknik bir hata yaptığınızı, dikkatime sunmamı isteyebilirim. (Bu, takip eden rüyada daha büyük bir rol oynuyor.)Rüyanın, “ürününüz” hakkındaki aşırı olumsuz eleştirisi bununla bağlantılı olabilir.Rüyanın bilinçli başlangıç noktası, kitabımın okunmasıdır, daha doğrusu, o kitabın duygusal etkisidir; bu etki, bir zamanlar sizin öğretmeninizin imgesini uyandırır.Rüya, beni tamamen anılarınızdan oluşan Prof. Gaub’a doğru götürüyor.Gaub, Eyüp’ü yazmamış, ayrıca kızı yok; fakat o, ideal bir öğretmendir.Tüm beklentilere rağmen, rüya beni gizlemiş ve yerime Gaub’u koymuş.Peki, rüya neden böyle bir düzenleme yapıyor?Neden Schrenk ya da Jung yerine “kartal” diyor?Rüya, çok bariz bir şekilde Gaub ve kartalı kastediyor.Sadece bizim, aslında Schrenk ya da Jung demesi gerektiğini düşündüğümüz bir durum söz konusudur.Bu bağlamda, meslektaşınız sizi zaten düzeltmiş, fakat sonra rüya hakkında daha iyi bilgi sahibi olma isteğiyle aynı hatayı kendisi yapmıştır.Bu, sanki bir doktor, hastanın idrarında şeker bulur ve “Şeker aslında albümin demektir” der, sonrasında sadece bir görüşe dayanarak hastayı nefrit nedeniyle tedavi eder gibidir.Freud bile bu temel hatayı yapmıştır.Bu, rüyanın anlamını öldürmenin en basit yoludur.Tabii ki, rüyaları açıklamak için deneyim dünyamızdan figürler ararız.Fakat önce şunu belirlemek gerekir: bir rüya, bilek çırpışıyla yorumlanamayacak kadar doğal bir olgudur; yoksa kimya yerine simya yapmış oluruz.İkinci rüya açıkça kartalı kastediyorsa, ne siz ne de ben toplama kamplarının etrafında dolanan kartal değilsek, bu yorum tamamen keyfi olur.Peki o zaman kartal nedir?Kartal burada, “vurulması” gereken tehdit unsuru olarak kastedilmektedir.Her şeyi gören, teleskopik gözleriyle yukarıdan avını gözetleyen, hiçbir şeyin kaçmadığı bir kartaldır.Anlaşılır şekilde, bu gözetim, rasyonalist ve ateist Yahudi için özellikle hoşnutsuzluk vericidir; çünkü bu durum, “yeryüzünde her yerde dolaşan” (Eyüp’te bahsedilen) Yehova’nın gözlerini anımsatır ve onlardan hiçbir şey gizli kalmaz.Kartal, “ele geçirir” ve “kapar” (Ganimed ile Zeus’un kartalı).Meslektaşınız, hâlâ entelektüel bir toplama kampında sıkışıp kaldığınızı ve kurtarıcıyı düşman olarak algıladığınızı hatırlatır.Burada, yazar Jung’dan ziyade bir arketipten bahsediyoruz.Öğretmen için de aynı şey geçerlidir, hatta kız için daha da öyle.Burada Sophia figürü, “Bilge Yaşlı Adam” ve onun, bakire ruhu temsil eden kızı şeklinde ikiye ayrılarak kendini hissettirir.İki rüya, gündüz izlenimlerine geri dönmek yerine, sanki uzun zamandır unuttuğumuz, fakat eğer bilimsel düşünürsek ve sadece görüşlere razı olmazsak hep orada bulunan yaşayan arketipsel figürlerin dünyasına işaret eder.Lütfen bu yorumları bir öğretmence eleştiri olarak almayın; bunların, benim görünüşte çok zor ve sık sık yanlış anlaşılan psikolojimi anlamanıza yardımcı olacağını düşündüm.

En canayakın teşekkürlerimle,Saygılarımla,C. G. Jung

~Carl Jung, Letters Vol. II, ss. 98-100

Carl Gustav Jung ve psikolojisini eğlendirerek öğreten ve dünyada tek olan bir roman serisi olduğunu biliyor muydunuz? Daha fazla öğrenmek için lütfen tıklayınız.